اثر تیمارهای پرایمینگ بذر بر سبز شدن زنیان تحت سطوح مختلف آبیاری

ارزیابی تحمل به کم آبی گیاهان دارویی، به منظور کشت در مناطق خشک و شور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. جوانه زنی و استقرار گیاهان دارویی به علت قوه نامیه کم با مشکل مواجه است و تنش های محیطی، به ویژه خشکی بیش از عوامل دیگر موجب کاهش سبز شدن این گیاهان می گردند. پرایمینگ بذر ازجمله روش هایی است که منجر به افزایش قابلیت جوانه زنی در شرایط تنش می شود. بدین منظور برای بررسی اثر تیمارهای مختلف پرایمینگ بذر بر بهبود پارامترهای سبز شدن گیاه زنیان، آزمایشی به صورت کرت خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه دانشگاه شهرکرد اجرا شد. سطوح مختلف آبیاری (آبیاری پس از 11، 22 و 33 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر) به عنوان عامل اصلی و تیمارهای پرایمینگ بذر (عدم پرایمینگ، هیدروپرایمینگ، نیترات پتاسیم، سولفات روی، پلی‎اتیلن گلیکول 6000 و جیبرلیک اسید) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد در شرایط تنش ملایم (آبیاری بعد از 22 میلی‎متر تبخیر)، بیشترین سرعت و درصد سبز شدن با پلی‎اتیلن گلیکول و بیشترین وزن خشک ریشه با جیبرلیک اسید، نیترات پتاسیم، پلی‎اتیلن گلیکول و سولفات حاصل شد. علاوه بر این تحت شرایط بدون تنش، طول ریشه، طول اندام هوایی، وزن خشک اندام هوایی، ضریب آلومتری نه تنها با پرایمینگ بذور بهبود نیافت حتی مقادیر این صفات نسبت به بذور پرایم نشده کاهش یافت. در شرایط تنش شدید (آبیاری بعد از 33 میلی‎متر تبخیر), سرعت و درصد سبز شدن و شاخص ویگور با تیمارهای پلی‎اتیلن گلیکول، جیبرلیک اسید، سولفات روی افزایش یافت و بیشترین طول ریشه (6/75 سانتی متر) و طول اندام هوایی (4/4 سانتی متر) به ترتیب در تیمارهای جیبرلیک اسید و سولفات روی مشاهده شد. همچنین پرایمینگ با سولفات روی باعث افزایش معنی دار وزن خشک اندام هوایی (16/12 میلی گرم گیاهچه) و ضریب آلومتری (0/82) گردید. به طورکلی می توان نتیجه‎گیری نمود که در شرایط تنش خشکی پارامترهای سبز شدن بذور پرایم شده با سولفات روی در مقایسه با سایر تیمارهای پرایمینگ بذر ارتقا یافت، بنابراین این تیمار برای تعدیل اثرات محدودکننده تنش خشکی بر رشد گیاهچه زنیان توصیه می‎شود.